ရာဇဂြိုဟ်ပြည် – ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ဂျိန်းဘာသာတို့၏ သမိုင်းဝင်နယ်မြေ
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် (ပါဠိ: Rājagaha) သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဗီဟာပြည်နယ်၊ နာလန္ဒာခရိုင်တွင် တည်ရှိသော သမိုင်းဝင်မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်သည်။ ရှေးအခါက မဇ္ဈိမတိုင်း၏ မာဂဓတိုင်း၏ ပထမဆုံးမြို့တော်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် ဂျိန်းဘာသာတို့အတွက် အထင်ကရနေရာတစ်ခုအဖြစ် ထင်ရှားသည်။ ဘီစီ ၁၀၀၀ ခန့်က ကြွေထည်ပစ္စည်းများ တူးဖော်ရရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် မြို့တည်ထောင်သည့်နှစ် အတိအကျမသိရသော်လည်း သမိုင်းရှည်ကြာပြီဟု ခန့်မှန်းရသည်။ ဗုဒ္ဓဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူပြီးနောက် ပထမအကြိမ် သင်္ဂါယနာတင်ခြင်း ကို အဇာတသတ်မင်းကြီး၏ ပံ့ပိုးမှုဖြင့် အရှင်မဟာကဿပ ဦးဆောင်၍ ရာဇဂြိုဟ်၌ ကျင်းပခဲ့ပါသည်။
ပထဝီဝင်နှင့် ရာသီဥတု
ရာဇဂြိုဟ်သည် တောင်များဝိုင်းရံထားသော တောင်ကြားဒေသတွင် တည်ရှိသည်။ ရေပူစမ်းများပေါများခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးနှင့် ဆောင်းရာသီ အနားယူရန် ကောင်းမွန်သောနေရာအဖြစ် စည်ကားခဲ့သည်။ အဆိုပါရေပူစမ်းများတွင် ရေချိုးခြင်းဖြင့် အရေပြားရောဂါများ ပျောက်ကင်းသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ဝေဘာရတောင် ရှိ သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်ဂူ သည် ရာဇဂြိုဟ်ရေပူစမ်းများ၏ မြစ်ဖျားခံရာဖြစ်ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ဂျိန်းဘာသာနှင့် ဟိန္ဒူဘာသာဝင်များအတွက် အထွတ်အမြတ်ထားရာ နေရာတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။ အခြားထင်ရှားသောနေရာမှာ ရတနာဂီရိတောင် ဖြစ်ပြီး တောင်ထိပ်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံမှ တည်ထားသော ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးစေတီ နှင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းများ တည်ရှိသည်။
ရာဇဂြိုဟ်၏ အပူချိန်သည် နွေရာသီတွင် အမြင့်ဆုံး ၄၀°C နှင့် အနိမ့်ဆုံး ၂၀°C ခန့်ရှိပြီး ဆောင်းရာသီတွင် အမြင့်ဆုံး ၂၈°C နှင့် အနိမ့်ဆုံး ၆°C ခန့် ရှိသည်။ မိုးရေချိန်မှာ ဇွန်လလယ်မှ စက်တင်ဘာလလယ်အထိ ၁,၈၆၀ မီလီမီတာ ဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာလမှ မတ်လအထိမှာ ပူနွေးခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတု ဖြစ်သည်။
လူမှုပထဝီ
၂၀၁၁ ခုနှစ် အိန္ဒိယနိုင်ငံ သန်းခေါင်စာရင်းအရ ရာဇဂြိုဟ်၏ လူဦးရေမှာ ၄၁,၅၈၇ ယောက်ရှိပြီး အမျိုးသား ၅၄% နှင့် အမျိုးသမီး ၄၇% ပါဝင်သည်။ ပျမ်းမျှစာတတ်မြောက်မှုနှုန်းမှာ ၅၂% ဖြစ်ပြီး အမျိုးသား ၆၁%၊ အမျိုးသမီး ၄၁% တို့ စာတတ်မြောက်ကြသည်။ လူဦးရေ၏ ၁၉% မှာ အသက် ၆ နှစ်အောက် ကလေးများ ဖြစ်သည်။
ခရီးသွားလုပ်ငန်း
ရာဇဂြိုဟ်သည် သမိုင်းကြောင်းအရ အင်ပါယာများ၏ မြို့တော်ဖြစ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ခရီးသွားများကို ဆွဲဆောင်နိုင်သော နေရာများစွာရှိသည်။ ထင်ရှားသော နေရာများမှာ-
- ရှေးမြို့ရိုးဟောင်း – အဇာတသတ်မင်း အုပ်စိုးစဉ်က ကျန်ရစ်သော မြို့ရိုးဟောင်း။
- ဗိမ္မိသာရအကျဉ်းထောင် – ဗိမ္မိသာရမင်းကြီးအား အဇာတသတ်မင်းက အကျဉ်းချထားခဲ့သောနေရာ။
- ဝေဠုဝန်ကျောင်းတော် – ဗိမ္မိသာရမင်းကြီး လှူဒါန်းခဲ့သော ကျောင်းတော်ဖြစ်ပြီး ဘုရားရှင် သီတင်းသုံးတော်မူခဲ့သော နေရာများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ကလန္ဒကရေကန်နှင့် ရှဉ့်နက်တို့ကို ဘေးမဲ့ပေးရာနေရာများလည်း ပါဝင်သည်။ အဂ္ဂသာဝကကြီးနှစ်ပါးဖြစ်သော အရှင်သာရိပုတ္တရာနှင့် အရှင်မောဂ္ဂလာန်တို့ သာသနာ့ဘောင်ဝင်ရောက်ခဲ့သည့်နေရာ၊ အရှင် ၁၂၅၀ တို့အား ဩဝါဒပါတိမောက်တရားတော် ဟောကြားတော်မူခဲ့သည့် နေရာတို့ ပါဝင်သည်။ ခေမာမိဖုရားကို ချေချွတ်ခဲ့သော အထိမ်းအမှတ် ကျောင်းဆောင်တစ်ခုလည်း ရှိသည်။
- ရတနာဂီရိတောင် – ဂျပန်နိုင်ငံမှ တည်ထားသော Vishwa Shanti Stupa ခေါ် ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးစေတီ တည်ရှိရာနေရာ။
- သတ္တပဏ္ဏိလိုဏ်ဂူ – ဝေဘာရတောင်တွင် တည်ရှိပြီး ပထမသင်္ဂါယနာတင်ခဲ့သည်ဟု အဆိုရှိသောနေရာ။
- တောင်ငါးလုံးထိပ်ရှိ ဂျိန်းဘုရားကျောင်းများ – ဂျိန်းဘာသာဝင်တို့၏ အထွတ်အမြတ်ထားရာ နေရာများ။
- Brahmakund ရေပူစမ်းများ – ဟိန္ဒူဘာသာဝင်တို့၏ အထွတ်အမြတ်နေရာတစ်ခု။
- ရာဇဂြိုဟ်မြန်မာဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း – အင်္ဂလိပ်ခေတ်က ဆောက်လုပ်ခဲ့သော မြန်မာဘုန်းကြီးကျောင်း။
- ဇီဝကသရက်ဥယျာဉ်ကျောင်းတော်ရာ – ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ခြေတွင် ဆရာဇီဝက လှူဒါန်းခဲ့သော ကျောင်းတော်ရာ။ အဇာတသတ်မင်းကြီးသည် ဤနေရာ၌ ဘုရားရှင်နှင့် တွေ့ဆုံကာ သာမညဖလသုတ် ကို နာကြားပြီးနောက် သာသနာ့ဒါယကာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
- ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ထိပ် – အရှင်သာရိပုတ္တရာလိုဏ်ဂူ၊ ဘုရားရှင်သီတင်းသုံးတော်မူခဲ့သော ဂန္ဓကုဋီကျောင်းတော်ရာ နှင့် အရှင်အာနန္ဒာလိုဏ်ဂူများ တည်ရှိသည်။ ဘုရားရှင်သည် ဤနေရာ၌ အာဋာနာဋိယသုတ်၊ မဟာဂေါဝိန္ဒသုတ် စသော သုတ္တန်ဒေသနာတော်များကို ဟောကြားခဲ့သည်။
ရာဇဂြိုဟ်သည် သာဝတ္ထိပြီးလျှင် ဗုဒ္ဓဘာသာ သာသနာအတွက် အလွန်အရေးပါသော နေရာဌာနတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဘုရားရှင်သည် ရာဇဂြိုဟ်၌ ၅ ဝါသီတင်းသုံးခဲ့ပြီး များစွာသော ဓမ္မဒေသနာတော်များကို ဟောကြားခဲ့သည်။
